Երեխաների պաշտպանության միջազգային օրվա պատմությունը

     

Երեխաներին նվիրված տոնի պաշտոնական ծննդյան ամսաթիվը համարվում է 1949 թվականը։ Այդ տարվա նոյեմբերին Փարիզում տեղի ունեցավ կանանց միջազգային դեմոկրատական ֆեդերացիայի հատուկ նստաշրջան, որի ժամանակ որոշում կայացվեց սահմանել երեխաների օրը և տոնը շարունակեց գործել նաև հաջորդ տարի։ 1950թվականին այս օրվան նվիրված միջոցառումներ անցկացվեցին աշխարհի 51 երկրներու, բայց վերադառնանք 1950 ական թվականներ։ Այդ օրվա գաղափարը դուր եկավ ՄԱԿ ին  և կազմակերպությունը նույնիսկ կազմեզ երեխաների իրավունքների մասին  հռչակագիր։ Եվ 1989 թվականին այն ներկայացրեց երեխաների իրավունքների վերաբերյալ առաջին միջազգային փասթաթուղթը ՝ Երեխաների մասին կոնվենցիան։ Ի դեպ խորհրդային միության գերագույն խարհուրդը այս փասթաթուղթը 

 ստորագրել է 1990 թվականի հուլիսի 13-ին, և երկու ամիս անց այն մտավ ուժի մեջ։ Ի դեպ այն ունի իր սեփական խորհրդանիշը՝ խոսքը դրոշի մասին է, որի վրա պատկերված են կապույտ մոլորակը  և գունագեղ երեխաներ կանաչ ֆոնի վրա  ։ Դրոշի յուրաքանչյուր տարր ունի իր իմաստը։ Կանաչ ֆոնը խորհրդանշում է այն ներդաշնակությունը, որում պետք է ապրեն բոլոր մարդիկ։ 

Այն տալիս է ազատության զգացողություն, ընտրության իրավունք և զարգացման հնարավորություն։ Կապույտ մոլորակը նշանակում է բոլորի համար տուն, տարբեր գույները 

մոլորակը նշանակում է բոլորի համար տուն։ Տարբեր գույները բազմազանության նկատմամբ հանդուրժողականության նկատմամբ խորհրդանիշ են ։ Երեխաները տեղակայված են դրոշի վրա այնպես, որ նրանց ոտքերը աստղ են կազմում, որը լույս է տալիս առաջ շարժվելու սահմանված նպատակներին հասնելու համար։ 

Այս տոնի առթիվ աշխարհի շատ քաղաքներում սովորաբար կազմակերպվում են տարբեր միջոցառումներ, որոնց գլխավոր հերոսները փոքրիկներն են։ Դրանք ներառում են մանկական ստեղծագործական խմբերի  ելույթներ, մարզական մրցութներ և ստեղծագործական խմբերի ելույթներ և մրցանակաբաշխություններ։

  Նման միջոցառումների ժամանակ բոլոր երեխաներին սովորաբար տրվում են պայծառ փուչիկներ և նվերներ՝ այլ կերպ ասած նրանք անում են ամեն ինչ հասարակության փոքրիկ անդամներին գոհացնելու համար։ 

Այս օրը ընդունված է կազմակերպել տարբեր բարեգործական միջոցառումներ և համերգներ:  

 Նման միջոցառումների ժամանակ հավաքված բոլոր գումարները փոխանցվում են մանկատներին, հիվանդանոցներին և նմանատիպ հաստատություններին:  

Աղբյուրը՝ 

Թարգմանությունը՝ Տիգրան Գևորգյանի

Գրադարանավարները հնագույն ժամանակներից մինչև մեր օրեր

Գրադարանավարը դա անձ է, ով աշխատում է պրոֆեսիոնալ գրադարանում, ապահովելով տեղեկատվության հասանելիություն և երբեմն սոցիալական կամ տեխնիկական ծրագրավորում կամ օգտվողներին տալիս է տեղեկատվության վերաբերյալ հրահանգներ:  Գրադարանավարի դերը փոխվեց ժամանակի ընթացքում, անցած դարի հետ՝մասնավորապես նոր տեխնոլոգիաների ի հայտ գալով՝  հին գրադարաններից մինչև ժամանակակից տեղեկատվական հոսք: Գրադարանավարները եղել են պահեստներում պահվող տեղեկատվության պահպանողներն ու տարածողները: Գրադարանավարներների դերերն ու պարտականությունները փոխվում են, կախված գրադարանի տեսակից, գրադարանավարի մասնագիտությունից և գործառույթներից, որոնք անհրաժեշտ են հավաքածուները պահպանելու և դրանցից օգտվողներին հասանելի դարձնելու համար: Գրադարանավարության կրթությունը փոփոխվել է ժամանակի ընթացքում՝ արտացոլելով դերերի փոփոխումը:

Աղբյուրը՝

Կավագործության էվոլյուցիան հնագույն ժամանակներից մինչև մեր օրերը

 

Կավագործությունը մեծ ճանապարհ է անցել հազարավոր տարիներ առաջ

իր սկզբնավորման օրվանից: Պարզ ուտիլիտարիստական ​​առարկաներից

մինչև բարդ ձևավորված արվեստի գործեր, խեցեղենը զարգացել է`

արտացոլելու տարբեր քաղաքակրթությունների փոփոխվող

ժամանակներն ու մշակույթները: Այս հոդվածում մենք կխորանանք

խեցեգործության հարուստ պատմության մեջ՝ ուսումնասիրելով դրա

զարգացումը հին ժամանակներից մինչև մեր օրերը:

1. Խեցեգործության սկիզբը

Կավագործության ամենավաղ ապացույցները թվագրվում են մ.թ.ա. մոտ

24000 թվականին՝ պարզ, ձեռքով ձևավորված անոթների տեսքով, որոնք

հայտնաբերվել են Ճապոնիայում։ Այս վաղ խեցեղենի կտորները

ֆունկցիոնալ էին և հաճախ օգտագործվում էին սնունդ պատրաստելու և

պահելու համար: Դրանք սովորաբար պատրաստվում էին կավից, որն

առատ էր և հեշտությամբ հասանելի, ինչը այն դարձնում էր իդեալական

նյութ խեցեղենի համար:

Քաղաքակրթությունների զարգացմանը զուգահեռ զարգացավ

խեցեգործության արվեստը: Հին քաղաքակրթություններում, ինչպիսիք են

Միջագետքը և Եգիպտոսը, կավերը հաճախ օգտագործվում էր

կրոնական և ծիսական նպատակներով: Միջագետքի խեցեղենը

բնութագրվում էր մշակված նմուշներով, այդ թվում՝ ռելիեֆային

քանդակներով և սեպագիր արձանագրություններով։ Մյուս կողմից,

եգիպտական ​​խեցեղենը հաճախ վառ գույներով էր ու պատկերում առօրյա

կյանքի ու դիցաբանության տեսարաններ:

Հին Հունաստանը հայտնի էր իր գեղեցիկ խեցեգործությամբ, որոնցից

շատերը պահպանվել են մինչ օրս: Հունական խեցեղենը բազմազան էր,

տարբեր շրջաններում տարբեր ոճեր էին առաջանում: Այս ոճերից

ամենահայտնին սևաթև խեցեղենն է, որը բնութագրվում է կարմիր ֆոնի

վրա սև ֆիգուրներով։ Այս ոճը հաճախ օգտագործվում էր հունական

դիցաբանության տեսարանները պատկերելու համար և լայնորեն

արտահանվում էր ամբողջ հին աշխարհում:

Հռոմեացիներն ունեին նաև խեցեղենի պատրաստման ամուր

ավանդույթներ, որոնցից շատ կտորներ պահպանվել են մինչ օրս։

Հռոմեական խեցեղենը սովորաբար ուտիլիտարիստական ​​էր, բայց նաև

պարունակում էր դեկորատիվ տարրեր, ինչպիսիք են առօրյա կյանքի

տեսարանները և կարևոր գործիչների դիմանկարները: Բացի խեցեղենից,

հռոմեացիները մշակել են նաև ապակե պատրաստման բարդ համակարգ,

որը թույլ է տվել ստեղծել գեղեցիկ և բարդ ապակե անոթներ։

Չինաստանը խեցեղենի արտադրության երկար ու հարուստ պատմություն

ունի, որտեղ կերամիկայի ամենավաղ օրինակները թվագրվում են

նեոլիթյան ժամանակաշրջանից: Հան դինաստիայի օրոք

խեցեգործությունը հասել է նոր բարձունքների՝ զարգացնելով

տեխնիկայի լայն տեսականի, այդ թվում՝ ապակեպատում, ձեռքով

նկարչություն և սայթաքում։ Չինացիներին է վերագրվում նաև

ճենապակի գյուտը, որը հատուկ տեսակի կավից պատրաստված

խեցեղենի տեսակ է, որն արտադրում է կիսաթափանցիկ, կոշտ նյութ։

Իսլամական ոսկե դարաշրջանում խեցեգործությունը ծաղկում է ապրել

իսլամական աշխարհում, մասնավորապես Պարսկաստանում և

Օսմանյան կայսրությունում: Իսլամական խեցեղենը բնութագրվում էր

բարդ երկրաչափական ձևավորումներով և գեղագրությամբ, որոնք

հաճախ ներկայացնում էին բնությունից ներշնչված վերացական

նախշեր և մոտիվներ: Այս կտորներից շատերն արտահանվել են

իսլամական աշխարհով մեկ և նրա սահմաններից դուրս և բարձր են

գնահատվել իրենց գեղեցկության և վարպետության համար:

Վերածննդի դարաշրջանում խեցեգործությունը վերածնունդ ապրեց

Եվրոպայում, մասնավորապես Իտալիայում։ Վերածննդի իտալական

խեցեղենը մեծ ազդեցություն է ունեցել դասական ոճերի վրա և

առանձնացել է բարդ ձևավորումներով, ներառյալ տեսարաններ

դասական դիցաբանությունից և կրոնական թեմաներից: Ավանդական

խեցեղենից բացի, Վերածննդի դարաշրջանում զարգացավ նաև

մայոլիկա՝ վառ գույներով խեցեղենի տեսակ՝ զարդարված առօրյա

կյանքի տեսարաններով:

Ժամանակակից դարաշրջանում խեցեգործությունը շարունակել է

զարգանալ՝ ի հայտ գալով բազմաթիվ նոր տեխնիկաներ և ոճեր:

Ժամանակակից խեցեգործության ամենաուշագրավ զարգացումներից

մեկը ստուդիայի խեցեգործության աճն է, որտեղ նկարիչները ստեղծում

են եզակի և ձեռագործ կտորներ՝ հաճախ փորձարկելով նոր նյութեր և

ձևեր: 19-րդ դարի վերջի և 20-րդ դարի սկզբի Արվեստների և

արհեստների շարժումը նույնպես զգալի ազդեցություն ունեցավ

խեցեղենի վրա՝ կենտրոնանալով ավանդական տեխնիկայի վրա և

վերադարձ դեպի ձեռագործ առարկաներ:

Արդյունաբերականացման գալուստով խեցեգործությունը ենթարկվել է

լուրջ փոփոխությունների՝ մշակվելով զանգվածային արտադրության

տեխնիկան։ Սա թույլ տվեց ավելի ցածր գնով արտադրել մեծ

քանակությամբ խեցեղեն՝ այն հասանելի դարձնելով ավելի լայն

լսարանի համար: Այնուամենայնիվ, սա նաև հանգեցրեց ավանդական

տեխնիկայի կորստի և խեցեղենի որակի նվազմանը:

Այսօր խեցեգործությունը շարունակում է զարգանալ՝ զարգացնելով նոր

տեխնիկա և ոճեր: Թվային տեխնոլոգիաների աճը նաև զգալի

ազդեցություն է ունեցել խեցեգործության վրա՝ 3D տպագրությամբ և

համակարգչային օգնությամբ նախագծման այլ գործիքներով, որոնք թույլ

են տալիս ստեղծել խիստ բարդ և մանրամասն կտորներ: Միևնույն

ժամանակ, կա նաև աճող հետաքրքրություն ավանդական տեխնիկայի և

ձեռագործ խեցեղենի նկատմամբ, շատ արվեստագետներ ձգտում են

պահպանել և առաջ մղել այդ մեթոդները:

Խեցեգործությունն ունի հարուստ և հետաքրքրաշարժ պատմություն, որը

ընդգրկում է հազարավոր տարիներ և արտացոլում է տարբեր

քաղաքակրթությունների փոփոխվող ժամանակներն ու մշակույթները:

Պարզ ուտիլիտարիստական ​​առարկաներից մինչև արվեստի գործեր,

խեցեղենը զարգացել է` արտացոլելու տարբեր դարաշրջանների

փոփոխվող ժամանակներն ու գեղարվեստական ​​շարժումները: Այսօր

խեցեգործությունը շարունակում է մնալ արվեստի կարևոր և կենսունակ

ձև, որտեղ նոր տեխնիկա և ոճեր են առաջանում ավանդական

տեխնիկայի և ձեռագործ խեցեղենի նկատմամբ աճող հետաքրքրության

հետ մեկտեղ: Անկախ նրանից, թե դուք կոլեկցիոներ եք, նկարիչ կամ

պարզապես այս հավերժական արհեստի երկրպագու, խեցեգործության

էվոլյուցիան պատմություն է, որն արժե ուսումնասիրել:

 Աղբյուրը՝

Թարգմանությունը՝ Տիգրան Գևորգյանի

Կավագործությունը հին հունաստանում

  

.կավագործությունը առաջացել է հունարեն կերամոս-կավ բառից: Ցանկացած կենցաղային կամ գեղարվեստական արտադրանքի անվանումը, որը պատրաստված է կավից կամ   կավ պարունակող խառնուրդներից վառարանում այրված կամ արևի տակ չորացրած: Կերամիկայի պատրաստումը ունիվերսալ գեղարվեստական արհեստ է: Չնայած հին ազգերի մշակույթների զգալի տարբերությանը, որոնց մոտ այն գործարկվում էր, տեխնիկական և կերամիկայի օգտագործումը : Հին հունական կերամիկան հատկապես աֆինների այդ արվեստի ամենամեծ ձեռքբերումներից մեկն է: Բարեբախտաբար հին հունական գրականությունը ներկայացնում է կերամիկայի արտադրության որոշ մանրամասներ և լայնածավալ պեղումները և հետազոտությունները  տալիս են այդ գործընթացի ճիշտ նկարագիրըկավեր

       Վաղ նեոլիթի ժամանակաշրջանում յուրաքանչյուր ընտանիք անում էր իր սեփական կերամիկան, ինչպես տան աշխատանքի մեծ մասը, որը նախամարդկանց հասարակության մեջ անում էր կինը, ինչպես և  խեցով ափսեները հավանաբար նույնպես պատրաստված են կանանց կողմից : Տղամարդիկ պետք է զբաղվեին որսորդությամբ և պաշտպանեին ցեղը: կավի հայտնվելով և վառարանի կատարելագործմամբ այդ աշխատանքով սկսեց զբաղվել մասնագետը, հմուտ կավագործը: Անկասկած կավով, կերամիկայի արտադրությունը սկսեց դառնալ  տղամարդկանց արհեստ, քանի որ մեխանիզմի օգտագործումը սովորաբար համարվում էր ոչ կանացի աշխատանք: Աֆիններում կավի արհեստանոցները շատ տարբեր էին, ինչպես և մեր օրերում : Այսպես գոյություն ունեին աղքատ կամ անկախ կավագործների տարբեր փոքրիկ կրպակներ, որոնք աշխատում էին վարպետի մոտ:  Նրանց աշխատանքը բազմապիսի էր : 

Աղբյուրը՝

                                                           

  

: 

Կավագործությունը Հին Հռոմում

 Հին Հռոմում կերամիկան արտադրվում էր մեծ քանակով՝ հիմնականում ուտիլիտար նպատակների համար: Այն հանդիպում է նախկին հռոմեական կայսրության ողջ տարածքում և նրա տարածքներից դուրս: Մոնտե Տեստաչոն մեծ բլուր է գրեթե ամբողջությամբ պատրաստված ամֆորաներից, որն օգտագործվում է հեղուկների և այլ սննդամթերքի փոխադրման և պահպանման համար: Տվյալ դեպքում հավանաբար հիմնականում իսպանական ձիթապտուղներից: Ձեթը, որը աճեցնում էին մոտակայքում ծառայում էր որպես վառելիք լուսավորության համար և խոհանոցում վանխաներ մաքրելու համար, այլ դեպքերում նաև որպես ափսե, որոնք հաճախ պատրաստվում էին և վաճառվում էին տեղում: Սովորաբար տան հռոմեական կերամիկան Նուրբ զարդերը իրենցից ներկայացնում էին սպասարկող անոթներ կամ սեղամնի տեխնիկա, որն օգտագործվում է ավելի ոչ ֆորմալ ճաշկերույթի համար և սովորաբար ունեին ավելի դեկորատիվ և էլեգանտ տեսք: Դրանցից առավել կարևորները ստեղծված են Հռոմեական կայսրությության տարբեր գավառներում: Oրինակ տասնյակ տարբեր տեսակի բրիտանական կոպիտ և նուրբ զարդեր  էին   արտադրվում տեղական մակարդակով, բայց ուրիշ այլ կերամիկայի դասեր նույնպես ներմուծված էին կայսրության այլ մասեր: terra sigillata նմաններինը, ծագած խոշոր արհեստանոցների համալիրներում, որոնք կազմակերպված էին արտադրական սկզբունքներին համապատասխան և արտադրում էին բարձր ստանդարտացված ապրանքներ, որոնք արագ են վաճառվում՝ ճիշտ և համակարգված են դասակարգվում: Հին հունաստանի գեղարվեստական կենտրոնական ծաղկամանների հռոմեական համարժեքը գոյություն չունի և ուշագրավ գեղարվեստական հետաքրքրություն ներկայացնող մի քանի իրեր են պահպանվել, բայց կան փոքրիկ արձանիկներ հաճախ ներառված նավթի լամպերի մեջ կամ նմանատիպ առարկաներ կամ հաճախ կրոնական կամ էրոտիկ դրդապատճառներով: Հռոմեական հուղարկավորության սովորույթները ժամանակի ընթացքում փոխվել է և դարձել տիեզերական անոթներում պահպանված գերեզմանի իրեր հնագույն խեցեղենի ընդհանուր աղբյուր միշտ չէ որ առատ են, թեև շատ կոտրված բեկորներ կարելի է գտնել հռոմեական բոլոր վայրերում: Նուրբ, այլ ոչ շքեղ կերամիկա հռոմեական կերամիկայի գլխավոր ուժը ի տարբերություն հռոմեական ապակու, որը էլիտայի կողմից օհտագործվում էր արծաթի և ոսկու սպասքով և կարող է լինել չափազանց շռայլ և թանկ: Դատելով տարբեր տեսակներից, հիանալի կերամիկան լայն կիրառվում էր ինչպես սոցիալական, այնպես էլ աշխարհագրական պլանով : Ավելի թանկարժեք խեցեղենը հակված էր օգտագործել որպես ռելիեֆային դեկորատիվ ձևավորում: Սովորաբար սվաղային, այլ ոչ թե գունավոր, հաճախ կրկնօրինակման ձևեր, և ավելի հեղինակավոր   մետաղներ: Տեղական ավանդույթները շարունակվում են հատկապես արևելյան կայսրությունում, տարբեր մակարդակների  ոճերը միախառնովում էին հռոմեականին: Երրորդ դարից խեցային ափսեները զգալի կրճատվեցին, մասամբ տնտեսական և քաղաքական ցնցումների հետևանքով, նաև այն պատճառով, որ ապակե ափսեները փոխարինում էր կերամիկական խմելու բաժակներին: Այրված խեցը կամ Տերակոտտան նույնպես լայն կիրառվում էր հռոմեական կայսրությունում ճարտարապետական նպատակներով որպես կառուցողական աղյուս և կղմինդր, իսկ երբեմն որպես ճարտարապետական զարդարանք, ինչպես նաև փոքրիկ արձանիկներ ու լամպեր պատրաստելու համար: սովորաբար հնագետները նրանց չեն ընդգրկում կերամիկայի շարքում, բայց այս կայքում կնդգրկվեն տերրակոտաները և լամմպերը:  Խեցեղենը նեոլիթյան ժամանակաշրջանից ի վեր հնագիտական ​​վայրերի թվագրման և մեկնաբանման հիմնական նյութ է եղել և սերունդների ընթացքում ուշադիր ուսումնասիրվել է հնագետների կողմից: Հռոմեական ժամանակաշրջանում խեցեղեն արտադրվել և օգտագործվել է հսկայական քանակությամբ, և այդ թեմայով գրականությունը  լեզուներով շատ ընդարձակ է: 

Աղբյուրը՝

Կավագործությունը հին եգիպտոսում

 Կավագործությունը հին եգիպտոսում

    

Հին Եգիպտոսի կավագործությունը ունի երկար պատմություն, երբ  հին եգիպտացիները սկսել ենի իրենց քաղաքակրթությունը  հայտնաբերել են որ ունեն ջրի, սննդի, փակ տարայի մեջ գործիքների կարիք ունեն, այդ պատճառով նրանք   բացել են կավագործությունը. Եգիպտոսի բախտը շատ բերել   է, քանի որ նրանք ունեն նեղոսի հովիտ, դա նվեր է մեզ համար, օգնել է նախնադարյան մարդկանց ստեղծել քաղաքակրթություն, ինչի շնորհիվ հին եգիպտացիները իմացան ինչ է գյուղատնտեսությունը, որսորդությունը, ինչպես նաև մաքուր ջուր խմելը:

      Եգիպտոսի կերամիկան  նախատոհմական շրջանում  .  

 Այդ ժանակաշրջանը ընդգրկում է հին եգիպտոսի նախատոհմական ժամանակաշրջանը սկսած պալեոլիթ ժամանակաշրջանից և նեոլիթի վերջում: Կարճ ասած <<հետպատումը վերաբերում է մշակութային  զարգացման փուլին մինչև գրի գալուստը: եգիպտոսի դեպքում գիրը առաջանում է մոտավորապես այն ժամանակ ինչ քարե դարաշրջանի դեպքում մթա 3100 թվականին: Այդ ժամանակ կայացավ եգիպտոսը որպես համընդհանուր քաղաքական կրթություն, ինչը նրան դարձնում է աշխարհում ամենահին պետություններից մեկը: Մինչև առաջին եգիպտական պետության ձևավորումը նեոլիթյան ժամանակաշրջանում կարելի էր նկատել նեղոսի հովտում առաջացած տարբեր մշակույթների աճող միատարրացում: Մշակույթները անվանվել են իրենց տեղանքի անվանումներով: Նրանցից ամենանշանակալին վերաբերում է մշակութային համալիր Մաադիին: 

Աղբյուրը՝ նկարը՝

Կավագործությունը հնագույն ժամանակներում

  

Կավագործությունը ի սկզբանե եղել է արհեստ, որը ծառայում էր սնունդ պատրաստելու համար  կամ դրանք պահպանելու  համար  հեղուկ կամ պինդ անոթներում: Ներկայումս մշակում կաղապարելով կավի անիվի վրա ջնարակ քսելով և հետո կավը թրծելով այն վերածելով կենցաղային իրերի, շինարարական նյութերի, տարբեր կերամիկական ապրանքների, հուշանվերների, զարդարանքների՝ մի խոսքով կերամիկայի: Կավագործության տեխնոլոգիան իր մեջ ներառում էր երեք դասի արտադրություն: 

Շինարարական աղյուսների արտադրություն

Տարբեր կավե ամանեղենի կամ քարե ամանեղենի արտադրություն  ավելի տարբեր  ավելի կոշտ  առարկաների հետ

Ֆայանսի կամ ճենապակե արտադրատեսակների արտադրություն՝ որպես տնային գործարանային կահավորանքի ավելի նուրբ իրեր:  Տեխնոլոգիայի տեսակետից կավագործության արտադրության  վերեվում ներկայացված դասերը նման են, սակայն վերջնական արտադրանքի արտադրության գործընթացում օգտագործվում  են կավի  տարբեր տեսակներ և յուրաքանչյուրն ունի իր հատուկ արտադրությունը:  

Աղբյուրը՝ Նկարը՝