Sunday, October 6, 2019

Մազերի ներկի առաջացման պատմությունը հին ժամանակներից մինչև մեր օրեր

Համոզված եմ, որ դու քո կյանքում գոնե մի անգամ մազ ներկել ես: Մազերի ներկումը հեշտությամբ մտավ  մեր առօրյա կյանքը ու հիմա արդեն դժվար է պատկերացնել,թե ի՞նչպես կարելի է փոխել ոճը` առանց մազերի գույնը փոխելու: Հետաքրքիր է ի՞նչպես էին դրանից  գլուխ հանում  մեր նախնիները:
                                       Մազերի ներկը Հին Եգիպտոսում
Հազարամյակներ ի վեր եգիպտացիները նախընտրում էին կապույտ-սև կամ մուգ կարմիր մազերի գույները: Դեռևս մեր թվարկությունից առաջ, չորրորդ հազարամյակում, դրան նպաստում էր  և մինչև օրս էլ օգտագործվում է հայտնի հինան : Որպեսզի ներկապնակը բազմազանացնեին, եգիպտացի գեղեցկուհիները խառնում էին նոսրացված հինա փոշին տարբեր տեսակ բաղադրիչների հետ, որոնք կարող են  խուճապ առաջացնել մեր ժամանակակիցների մոտ: Օգտագործում էին կովի արյուն կամ թակած շերեփուկ: Մազերը վախեցնող նման ոչ պատշաճ  վեաբերմունքով միանգամից փոխում էին գույնը: Ի դեպ եգիպտացիները շուտ էին սպիտակում. գենետիկական նախահակվածության  դեմ նրանք պայքարում էին գոմեշի արյան,  խաշած սև կատուների  յուղի կամ ագռավի ձևերի միջոցով: Իսկ սև գույնը ստանալու համար բավարար էր խառնել հինան ինդիգոյի հետ: Այդ բաղադրատոմսից մինչ օրս օգտվում են բնական ներկ սիրողները:  
                        
                                     Մազերի  Ներկումը Հին Հռոմում
               Այստեղ շատ նորաձև էր տիցիանական գույնի մազերը:Այդ գույնը ստանալու համար տեղացի աղջիկները մազերը լվանում էին այծի կաթից պատրաստված օճառով և հաճարենու ծառի մոխիրով և հետո ժամերով նստում արևի տակ: Ի դեպ, մազերի ներկերի խառնուրդները հռոմեական գեղեցկուհիների մոտ հարյուրավոր էին: Օգտագործում էին, ժամանակի նորաձևությանը  սովորական , իսկ երբեմն  նաև անհավանական բաղադրիչներ`՝  մոխիր, կեղև և ընկուզենու տերևներ, կրաքարի, տալկի, հաճարենիի մոխիր, սոխի կեղևներ և տզրուկներ: Իսկ երջանիկները, որոնք շատ  հարուստ էին,` ոսկի էին շաղ տալիս մազերին, որպեսզի բաց գույնի մազերի ձև ստեղծեին: Հենց Հռոմում են առաջին անգամ  հորինել մազերի քիմիական ներկման ձևը: Զգալիորեն մգանալու համար աղջիկները խոնավացնում էին   կապարի սանրը քացախի մեջ թաթախելով  և սանրվում: Գանգուրների վրա պահված կապարի աղերը մուգ երանգ ունեին:

Մազերի ներկը կելտերի և գալերի մոտ

             
 Դեռ 1000տարի մեր թվարկությունից առաջ տղամարդկանց խելքը գնում էր շիկահերների համար: Այդ պատճառով աղջիկները փորձում էին  «սպիտակեցնել» իրենց գանգուրները կրաքարի ջրի օգնությամբ, ինչը մազերը շողշողուն սպիտակ էր դարձնում:
Մազերի ներկը հին Հունաստանում
Այստեղ բոլորը ցանկանում էին նմանվել ոսկե մազերով Աֆրոդիտային և ներկում էին գանգուրները պոտաշի խառնուրդով(կալիումի կարբոնատի լուծույթով), դեղին ծաղիկներով, իսկ նրանք, որոնց համար դա անհասանելի էր, բավարարվում էին կովի մեզով:
                                                            

                                                               Մազերի ներկը Թունիսում
Թունիեսեցի հարսնացուները իրենց կյանքի ամենակարևոր իրադարձությունից առաջ իրենց արտաքինը կարգի էին բերում «Մարդումա» կոչվող լուծույթի շնորհիվ: Դրա մեջ մտնում էր սև ընկույզ, մեխակ, պղնձե սուլֆատ:
Մազերի ներկը լուսավորչական դարաշրջանում
        Չնայած եկեղեցու արգելքներին աղջիկները շարունակում էին մազերի գույների,  հետևաբար և ներկանյութերի փորձարկումներըՕգտագործում էրն նույն հինան ծաղկափնջերի ծաղիկներծծմբի փոշի, սոդա, խավիար, շաֆրան, ձու և հորթի երիկամներ:  Ֆրանսիան, ինչպես միշտ, նոր գունազարդման մեջ առաջատար էր: Այդպես, Մարգո Վալուան հայտնաբերեց իր մազերի բաց գույն ստանալու բաղադրատոմսը, որը,, ցավոք չպահպանվեց :Իսկ գանգուրները ներկելիս, ֆրանսիացիները օգտվել են հռոմեացիների փորձված բաղադրատոմսից:
                                          19-րդ դար-Բացահայտման ժամանակ
1863թ-ին սինթեզեցին նյութ, որը հայտնի էր որպես պարաֆեիլենդինամին, որը սկսեցին օգտագործել գործվածքների ներկման համար: Այդ քիմիական բաղադրիչի հիմքի վրա մշակվել են ժամանակակից ներկերի բանաձևերը: 1868թ-ին Թիմթլեյը` քիմիկոս լոնդոնից, համախմբվելով փարիզի վարսավիրների հետ, աշխարհի բոլոր կանանց համար բացեց նոր հորիզոններ` ցուցադրելով մազերի գունաթափման  նոր ձև օգտագործելով ջրածնի պերօքսիդ
Մազերի ներկը 20-րդ դարում
Ո՞վ գիտի ինչով կներկեինք մենք մեր մազերը,եթե չլիներ   վարսավիր Էջենա Շուլիերի կնոջ անհաջող այցը վարսավիրանոց: Սիրելի կնոջ անկենդան մազափնջերի տեսքը ոգեշնչեց տաղանդավոր փորձարկողին ստեղծել սինթետիկ ներկ, որի բաղադրիչներն էին պղնձի աղը, երկաթը,  և նատրիումի սուլֆատը: փորձելով  ներկը սիրելի կնոջ վրա, Էջենը սկսեց վաճառել ներկող նյութերը վարսավիրանոցներում: «Loreal»  անունով ներկը արագորեն դարձավ հայտնի, ինչը հնարավորություն տվեց Էջենին ընդլայնել արտադրությունը, բացել    «Loreal» ընկերությունը և շարունակել գունային գամմայի փորձարկումները:
Մազերի ներկը 20-ական թվականներին
             Արդեն հայտնի «Loreal» ընկերությանը հայտնվեց մրցակից` «Mary» ընկերությունը,որը արտադրում էր մազերի ներկ, որը ներկում էր մինչև մազերի խորքը, ինչը տալիս է մազերին երկարակեցություն:  
                                             30-ական թվականներ

«Loreal» ընկերությունը ընդլայնում է հորիզոնները, արտադրելով մազերի ներկ բնական հիմքի վրա, որն ունի բնական գույների մի ամբողջ գամմա: Գերմանիայում ,նույնպես. ձեռքերը ծալած չէին նստում: «Wella»  ընկերության հիմնադիրի մտքով անցավ խառնել ներկող պիգմենտը խնամող նյութի հետ, ինչը կանանց շրջանում հիացմունք առաջացրեց
Մազերի ներկը 40-50ական թվականներին
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմը ոչ մի ձևով չանդրադարձավ  կանանց վրա` լինել գեղեցիկ: Մազերի ներկերը դառնում էին ավելի շատ, բանաձևերը ավելի լավը մազերը ավելի գեղեցիկ:
Մազերի ներկը 60-ական թվականներին

     Կոսմետիկայի վաճառքը  առաջ էր գնում  շատ արագ քայլերով: Այսպես  «Schwarzkopf» »ընկերությունը ստեղծեց «Igora Royal», ներկը, որը դարձավ իսկական դասական ներկ: Այդ նույն  ժամանակ ամբողջ աշխարհի   քիմիկոսները աշխատում էին առանց պերօքսիդի ներկի վրա, որով կարող էին ներկել մոխրագույն մազերը:Ավելանում են մազերի ներկերը, աշխարհի գեղեցկուհիները համարձակ օգտագործում են մազերի ներկը:

                                Մազերի ներկը ժամանակակից աշխարհում

Հիմա մեզ հասանելի է աներևակայելի բանաձևերտարբեր արտադրողների ներկեր: Գիտությունը իր տեղում չի մնում, այդ պատճառով ստեղծեցին մուսսեր, փրփուրներ, շամպուններ, բալզամներ, տոնիկներ: Աղջիկները ներկում են մազերը, որպեսզի տրամադրություն բարձրացնեն, չվախենալով իրենց մազերի համար: Նոր բանաձևերը հարուստ են օգտակար նյութերով՝ սպիտակուցներով, ամինաթթուներով, կերատինով և  կենսաբանական հավելումներով: Չնայած ներկերի  մեծ ընտրությանը, շատ աղջիկներ նախընտրում են բնական   ներկեր և վերադարնում են  հինայի, բասմայի, սոխի  կեղևի, նույնիսկ ճակընդեղի օգտագործմանը: