Վաղ ժամանակներից բոլոր ցեղախմբերը և ազգերը օգտագործում էին բնական կաշվի հագուստի և կոշիկի արտադրության համար: Գրեթե մինչև XX դարը հեռավոր հյուսիսում բնակիչները իրենց ոտքին կրում էին կենդանիների փորոտված թաթերի երեսվածքները առանց մշակման: Շրջաններում, որտեղ ավելի տաք կլիմա էր, կենդանիների երեսվածքները արտադրում էին, քանի որ նրանք արագ էին փչանում ընկնելով: 700-300 հազար տարի առաջ կոշիկը կարում էին կենդանիների մաշկի կտորներից , որոնք մշակվում էին սուր քարի քերիչներով: Քերելուց բացի երեսվածքները չորացնում էին: Նրանք վերածվում էին կաղնու և նրանց փափկեցնում էին փայտերով և քարերով, հունցում էին ձեռքերով, յուղում էին ճարպով և նմանատիպ բաներով: Տոգորումը հեշտ և արդյունավետ միջոց է և բնական կաշին մշակելու հիմնական փուլերից մեկը: Սլովակները կաշին մշակելու համար օգտագործում էին ձիու ճարպ, Ասիայի քոչվորները ոչխարի մսի, ճապոնացիները՝ կանճրակի յուղ, կովկասցիները՝ նավթ, հյուսիսում ապրողները՝ ձվի դեղնուց և լյարդ: Հին ժամանակներում նուրբ և թեթև բնական կաշիները ստանում էին և օգտագործում էին նեխած կենդանիների արտաթորանքը մշակելու համար Արևելքում այծի կաշի արտադրում էին փտած մեզի և գոմաղբի օգտագործմամբ: Ամերիկայի հնդկացիները ստանում էին այնպիսի նուրբ բնական կաշի, ինչից զարմացած Քրիստոֆոր Կոլոմբոսը այն արտահանեց, որը այդքան հայտնի էր այծի կաշվով ՝կորդուանով: Հին Հնդկաստանում մթա 1V դարում այծի կաշին մշակում էին կարելով մորթին պղտոր հեղուկով կամ յուղապատվարևով ներսում լցնելով կաղնու նյութերով: Հին Պարսկաստանում նման ձևով մշակում էին շագրենը ձիու և այծի կաշին : Այդ եղանակը դարձավ ոչ այնքան տնտեսող, քանի որ չանը փոխարինեց բնական կաշվին: Չաները լցնում էին ջրով , ավելացնում էին հեղուկ փշատերևների, կաղնու կեղևի, ուռենու և որքան թթվային և հին է լուծույթը, այնքան փափուկ է և բնական կաշին: Դրա հետ մեկտեղ կաշին ներկում էին ավելացնելով կաղնու տերևը կարմիր երանգներով, որը կոչվում էր կրասնադուբնայա՝ հունական ընկույզի պատյանը շականակագույնով: Հյուսիսային Ամերիկայի հնդիկները կաշիները պահում էին թաց վիճակում, քսելով կավի խառնուրդ և գոմեշի մեզով ձգելով այն խփելով կաշվի ծայրերին փայտից պատրաստված մեխերը մշակում էին ճարպով, ուղեղը քերում, փափկեցնում էին, մրոտում էին ֆորմազդեցիներ, որոնք ծուխ էին պարունակում, նպաստելով կաշվի պահպանմանը: Էսկիմոսական եղնիկի թավշակաշին տեղի էր ունենում օրիգինալ մշակմամբ: Քերում էին կաշվի մորթափառը և քսում էին ձիու դեղնուցը, ուղեղը և ծամած լյարդը, պահպանելով մեկից երկու շաբաթ, մտցնելով փաթեթի մեջ բարձի փոխարեն: Կաշին մազազրկելու համար օգտագործում էին կենդանիների արտաթորանքներ, մախիր և կիր: Հումամուշտակը՝կոշտ կաշին ստանում էին մոխիրից և նրանից կարում էին պարզ կոշիկներ՝ տրեխներ : Հին Հունաստանում մագաղաթը ստանում էին կիրը մշակելուց կամ հումամուշտակի օճառից:
Միջին Ասիայում կավիճը լայն տարածում ուներ : Ռուսաստանում առանձնահատուկ, ձիգ բնական կաշին ստացվում էր մազերը հցի դոնդողով կտրելուց հետո աղի, խմորած աղի և ալյուրի խառնուրդից: Որպեսզի լուծույթը գերթթվի ջրի մեջ ավելացնելով ալյուր և դուրս էին թափում մի քանի տասնյակ դույլ արյուն: Արաբական թերակղզու ժողովուրդը աղի փոխարեն օգտագործում էին կվասցեվանիա ալյուր, ձվի դեղնուց և ստանում էին լայքա: Հարավային Եվրոպայում այն տարածում գտավ միայն Պետրոս առաջինի բարեփոխումներից հետո: Բնական կաշվի դաղաղվան և ներկման համար օգտագործում էին թալիս պարունակող բույսերի կեղևի թուրմեր:
No comments:
Post a Comment